بازتاب

جست و جو یا جستجو و گفت و گو یا گفتگو ؟

زبان معیار ،گویش ها و لهجه های زبان پارسی در جریان سالیان طولانی بر پایه متغیر های گونه گون ،دستخوش دگرگونی ها و تغیرات ژرف در شماری از حوزه های گویندگان این زبان شده است. به گونه ای که موجب پدید آمدن لغزش ها ؛ اشتباه ها و کژ روی های کم یاب و حتا نایاب در زبان معیار وگویش ها شده است.
این امر به جای می رسد که در برخی موارد آداب و سنن جامعه الگو های رفتاری ما را نمی پذیرد. بروز این پدیده منتهی به سردرگمی شماری از گویندگان این زبان نیز می شود. به ویژه من که بیشتر در افغانستان هستم مورد اشتباه یاد شده را بیشتر از همه می نگرسته و شاهد ملاحظه آن می باشم.اما،این احتمال نیز وجود دارد که شاید این سردرگمی تنها در افغانستان نبوده باشد.
یا به عبارت دیگر،ممکن است دامنه این موارد از اشتباه به میزان کم و بیش زیادی گسترده تر بودهو حوزه های دیگری گویندگان زبان پارسی به ویژه تاجیکستان و ایران را نیز در بر گیرد.
ویرایشی و تصحیح این دشوارنگاری یا کژنگاری ها را از مسولیت ها و مکلفیت های وزارت های می دانم که در این حوزه فعالیت دارند. از آنجا که ماموران و فرمانروایان سازمان های سیاسی وفرهنگی که در این خصوص مسولیت دارند بایست با معاش های دالری خویش این دوشواری های زبانی و فرهنگی شهروندان خویش را مهار و از میان ببرند.
ولی دیده می شود که این ضعف و ناتوانی ها و دها دشواری های دیگر در متون درس نامه های مکاتب و دانشگاه ها محصول خویشاوند دوستی و نزدیک پروری دستور دهندگان سازمان های مامور بودهکه صدمه ای شدید را بر استادان و کادر های شایسته و دنای کشور وارد می کند . به هر صورت اکون می پردازیم به کار تصحیح واژه های یاد شده .
پیش از تصحیح بی درنگ واژه های یاد شده ،بهتر است تا مطالب را یاد کنیم که راه گشای یا کلید گشایش راه یاوه ای مان گردد.
در زبان پارسی برای نگارش واژه ها،عبارت ها و جملات اصول را در نظر گرفته اند که با یادگیری و به کار گیری آن می شود چالش های فرا راه دشواری های خویش رامی شود از ریشه برداشت. در مورد یاد شده به دو موضوع جدا نویسی و میان وند ها بایست اشاره کرد تا آن را به حالت اصلی اش در آوریم. برای جدانویسی واژه ها موارد چون:اضافه،تغییر،تبدیل کاهش یا ادغام را باید در نظر گرفت تا جدانویسی ها و یکجا نویسی های مانهر کدام جای دستوری و زبانی خود را بگیرد. برای این موارد نمونه های عدیده ای نیز وجود دارد که این مبحث درخورنده ذکر آن را نداشته و تنها با یاد آوری مطلب یاد شده به اینموضوع اکتفا می کنیم .
زمانی ما در مورد واژه های چون: جست و جو یا جستجو و گفت و گو یا گفت ، بررسی ونگارش خویش را آغاز می کنیم نگاهمان ما را به سوی وند ها می کشاند تا راه حل این ها (جست و جو یا جستجو و گفت و گو یا گفت و گو...) را در وندها بیابیم.
زمانی که می خواهیم واژه های جست و جو یا جستجو و گفت و گو یا گفت و گو را بنویسم باید بگونه زیر نگاشته شده و از حالت های دیگری آن بپرهیزیم.همواره جوییدن یا پوییدن را اینگونه بنگارید: جست و جو ، اگر می خواهید صحبت کردن را بنویسید بازهم این گونه بنگارید:گف و گو . زیرا، این واژه های مرکب از دو جزٔ ترکیب شده اند که همان اجزای پیشین و پسین می باشد .
اگر ما بخواهیم این مصدر ها را به حالت اولی آن در آوریم بازهم این گونه می شود : جزٔ پیشین می شود گفتن و جزٔ پسین آن نیزمی شود گویش .حالا دیدهشد که با جدا ساختن و نوشتن مصدر های اصلی آن ها دو واژه های مستقل را دریافته ایم. اما،زمانیکه بخواهیم مصدر مرخم آن ها را باهم یکجا بسازیم بایداین گونه بنویسیم:گفتگو .
دراین نوشته (گفتگو) تنها ما با ترکیب دو مصدر مرخم واژه ای جدید بدست آوردیم .زمان که می خواهیم وند را با آن اضافه کنیم بویژه میان وند (و) را باید چنین نوشت : گفت و گو. دیده می شود که حرف (و) در میان جزٔ پیشین و پسین به عنوان میان وند ظهور می کند. و باید در نوشتن نیز چون این باشد :گفت و گو.
به عبارت دیگر،میان مصدر های مرخم یادشده میان وند که (و) است استفاده می شود. در صورتیکه از قاعده ای اینکه باید وند ها را یکجا باواژه های پیشین آبنویسیم بایدآن ها را این گونه بنویسیم:جستو جو،گفتو گو.
در این شکل هم دیده می شود که کاربرد دستوری و درستی ندارد و در هیچ جاری تا اکنون استفاده آن را نداریم. در مورد این شکل (گفتگو) از موارد یاد شده ای (اضافه،کاهش،تبدیل و ادغام )نیز نداریم تابر اساس آن استفاده کرده و آن را گفتگوبنویسیم. در مورد واژه دیگری (جست و جو ) نیز همین قاعده را بکار می گیریم تا آن را بگونه ای درست بنویسیم. اگر حزٔپیشین واژه اخیررابه مصدر اصلی آن تبدیل کنیم،این شکل را خود می گیرد :جستن. در صورت که جزٔپسین آن را به مصدر اصلی آنتبدیل کنیم می شود :جوییدن. اکنون دیده می شود که از واژه ای مرکب یادشده دو واژه دیگر را با معنا های مستقل دریافته ایم.در این خصوص نیز از قاعده ی یاده شده استفاده کنیم مشکل نوشتن این دو واژه(گفت و گو و جست و جو ) و مشکل دها واژه دیگری چون این بر طرف می شود .